100 lat temu urodził się Franco Zeffirelli

3

Dziś przypada setna rocznica urodzin Franca Zeffirellego, światowej sławy reżysera filmowego, teatralnego i operowego. Jest autorem ponad 120 operowych inscenizacji na najważniejszych scenach, m.in. Metropolitan Opera, Teatro alla Scala, Royal Opera House, Wiener Staatsoper, Opéra national de Paris czy na festiwalu Arena di Verona.

Jak wynika z opublikowanych w 2016 roku badań twórców drzewa genealogicznego Leonarda da Vinci, Zeffirelli jest jednym z potomków genialnego renesansowego artysty. Zeffirelli urodził się 12 lutego 1923 roku we Florencji, gdzie studiował sztukę i architekturę. W czasie II wojny światowej był członkiem opozycyjnego wobec faszystów ruchu partyzanckiego.

Pracę w teatrze rozpoczął w 1947 roku jako asystent Viscontiego. Dwadzieścia lat później zadebiutował w kinie realizując ekranizację „Poskromienia złośnicy” wg dramatu Szekspira. Obraz z Elizabeth Taylor, Richardem Burtonem i muzyką Nina Roty otrzymał dwie nominacje do Oscara (za kostiumy i scenografię). W następnym roku przeniesiona na duży ekran kolejna sztuka Szekspira „Romeo i Julia” przyniosła Zeffirellemu nominację do Oscara za reżyserię. Ostatecznie film zdobył statuetkę za kostiumy i zdjęcia. Muzykę ponownie skomponował Nino Rota, miała ona duży udział w sukcesie filmu. Kolejnym sukcesem Zeffirellego był monumentalny „Jezus z Nazaretu” (1977). 

Teresa Stratas i Placido Domingo w kadrze z filmu „La Traviata”

W 1982 roku Zeffirelli wyreżyserował „La Traviatę” – filmową adaptację opery Verdiego z Teresą Stratas i Placido Domingo w rolach głównych. Film nagrodzony został statuetką Brytyjskiej Akademii Filmowej (za najlepszą scenografię). W 1986 r. pokazał „Otella”, ponownie w roli głównej wystąpił Domingo. Cztery lata później powstał „Hamlet” z Melem Gibsonem w roli duńskiego księcia, któremu na planie partnerowali m.in.: Glenn Close (Gertruda), Helena Bonham Carter (Ofelia) i Ian Holm (Poloniusz). Można powiedzieć, że tradycyjnie już film Zeffirellego otrzymał nominację do Oscara za najlepszą scenografię i kostiumy. W 2002 r. premierę miał jego ostatni pełnometrażowy obraz fabularny, poświęcony słynnej śpiewaczce operowej Marii Callas (w roli tytułowej Fanny Ardant).

W 1999 r. otrzymał Kryształowy Globus na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Karlowych Warach – za wybitny wkład w światową kinematografię. W 2004 r. brytyjska królowa Elżbieta II przyznała mu honorowy tytuł szlachecki. Od 1994 do 2001 r., przez dwie kadencje, zasiadał w Senacie Włoch, wybrany z listy konserwatywnej Forza Italia Silvia Berlusconiego.

Zmarł 15 czerwca 2019 r. w Rzymie w wieku 96 lat. We Florencji znajduje się muzeum poświęcone artyście. Z kolei w mediolańskiej La Scali zorganizowano specjalną wystawę z okazji stulecia urodzin reżysera.

O autorze